Γεωπολιτικές πραγματικότητες

Mε αφορμή τη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας σχεδόν όλος ο πλανήτης γνώρισε την περιοχή του Καυκάσου. Η κρίση απέδειξε αρκετά πράγματα και το σημαντικότερο είναι ότι τίποτα πια δεν είναι το ίδιο, το γεωπολιτικό σκηνικό στο κέντρο της Ευρασίας έχει αλλάξει σημαντικά.

Η περιοχή ανέκαθεν ήταν προβληματική, (κέντρο σύγκρουσης γεωπολιτικών συμφερόντων) σήμερα, το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού στις χώρες της περιοχής ζει σε συνθήκες εξαθλίωσης, η ανεργία σε ορισμένες χώρες αγγίζει το 50% του πληθυσμού, επίσης στην περιοχή υπάρχει και έλλειμμα δημοκρατίας. Όμως, οι φυσικοί πόροι είναι άφθονοι και ιδιαίτερα σημαντικοί για την παγκόσμια κοινωνία και οικονομία, υπάρχουν υδρογονάνθρακες, βαμβάκι, κ.τ.λ. παράλληλα η περιοχή είναι και αρκετά ευάλωτη στις κλιματολογικές αλλαγές.

Η ανεξαρτησία των χωρών αυτών το 1991 άλλαξε ριζικά το γεωπολιτικό σκηνικό και δημιούργησε συνθήκες εξάρτησης από εξωτερικούς παράγοντες, πέραν της Μόσχας, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ φάνηκε να αποκτούν σημαντικό ρόλο και να ασκούν πολιτική επιρροή στα ανεξάρτητα κράτη της Ευρασίας, οι ανταγωνιστές όμως ήταν πάντα αρκετοί, η Τουρκία, το Ιράν, η Κίνα, κ,τ,λ. ως γεωγραφικοί και πολιτιστικοί γείτονες (αλληλεπιδρούν διασυνοριακοί εθνοτικοι και θρησκευτικοί παράγοντες) έδιναν πάντα σημασία στην περιοχή.
Έτσι, η ανεξαρτησία των κρατών της Κεντρικής Ασίας οδήγησε εκ των πραγμάτων σε μια όλο και πιο έντονη κινεζική παρουσία στην περιοχή

Όπως είναι φυσικό σε ένα τέτοιο πλαίσιο σημαντικό ρόλο για την γεωπολιτική ασφάλεια της περιοχής αποκτά και η περιφερειακή αλληλεπίδραση, η Ρωσία αλλά και η δύση είναι φυσικό να θέλουν να αναχαιτιστεί ο κίνδυνος της «εισβολής του νότου» στην κεντρική Ασία, καθώς επίσης να διαφυλάξουν τα κεκτημένα στην περιοχή.
Η Ρωσία ως γείτονας και εταίρος δίνει έμφαση στην υπεράσπιση των ρωσικής καταγωγής κατοίκων της περιοχής, αλλά και στην υπεράσπιση του εδάφους.

Η Αμερική και η Ευρώπη λόγω της εμπλοκής στο Ιράν και το Αφγανισταν, αλλά και της παραδοσιακής στρατιωτικής κυριαρχίας της Ρωσίας στην περιοχή δύσκολα θα επιχειρούσαν κάποια στρατιωτική παρέμβαση την τρέχουσα περίοδο στην περιοχή, επιπλέον το άνοιγμα ενός νέου πολεμικού μετώπου εν μέσω οικονομικής κρίσης θα ήταν καταστροφή για την οικονομία και την κοινωνία της δύσης. Πολλαπλά ωφελημένη από μια τέτοια εξέλιξη και μάλιστα αναίμακτα θα ήταν η Κίνα.

Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην τελευταία σύνοδο του ΝΑΤΟ που έγινε στο Βουκουρέστι ένα από τα βασικά ζητήματα - προβλήματα που συζητήθηκε ήταν η εξεύρεση επιπλέον στρατευμάτων για τις περιοχές του πολέμου, αρκετές χώρες της συμμαχίας φάνηκαν απρόθυμες να στείλουν επιπλέον στρατεύματα.

Για να μπορέσουμε όμως να κατανοήσουμε καλύτερα την ούτως ή άλλως μπερδεμένη κατάσταση θα πρέπει να δούμε και τις συμφωνίες που υπέγραψε η Τουρκία αρχές Αυγούστου με το Ιράν για συνεργασία στην προσπάθεια καταπολέμησης των ναρκωτικών, σε θέματα περιβάλλοντος, μεταφορών, τουρισμού και πολιτισμού.
Τουρκία και Ιράν τόνισαν στη συνάντηση την αποφασιστικότητά τους για περαιτέρω συνεργασία στον τομέα της ενέργειας.

Η Τουρκία λαμβάνει ήδη το χειμώνα σποραδικά φυσικό αέριο μέσω ενός υφιστάμενου αγωγού από το Ιράν. Στο ενδεχόμενο κατασκευής ενός νέου αγωγού από το Ιράν προς την Τουρκία, μέσω του οποίου μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να τροφοδοτηθούν με φυσικό αέριο οι ευρωπαϊκές αγορές από το ήδη υπάρχον τουρκικό δίκτυο που μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Σε αυτή την εξέλιξη ενδέχεται και είναι φυσικό να αντιδράσουν αρκετοί, τα οικονομικά συμφέροντα είναι μεγάλα, επίσης μια τέτοια συμφωνία θα δημιουργήσει βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες εξέλιξες σε ζητήματα ασφάλειας επειδή θα οδηγήσει σε νέα δεδομένα την παγκόσμια πολιτική και οικονομική τάξη.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το 1979 η ιρανική επανάσταση με την ανατροπή του Σάχη στέρησε από την Ουάσιγκτον ένα σημαντικό σύμμαχο, αποδυναμώνοντας τη θέση της στην Ασία και τη Μέση Ανατολή.

Μια ακόμη εξέλιξη που φαίνεται να σηματοδοτεί εξελίξεις, είναι και η συμφωνία για πολιτική στρατιωτική-τεχνική-ασφάλειας, και πολιτιστικής συνεργασίας που υπεγράφη στις 14 Ιουλίου μεταξύ Μόσχας και Σαουδικής Αραβίας, η είδηση είναι σημαντική.

Ο Mikhail Dmitriyev, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας της Ρωσίας για τη Στρατιωτική Τεχνική Συνεργασία, και ο Γενικός Γραμματέας του Βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Bandar bin Sultan bin Abdulaziz υπέγραψαν τη συμφωνία. Ο Πρωθυπουργός της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν παρακολούθησε την τελετή(Interfax, 14 Ιουλίου).
Το γεγονός αυτό σύμφωνα με αναλυτές δημιουργεί νέες γεωπολιτικές πραγματικότητες. Η Ρωσία επίσης έχει ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με το Κατάρ και την Ιορδανία.
Ο Πρωθυπουργός της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε για την πολιτική συμφωνία:
«Οι σχέσεις μας αναπτύσσονται ικανοποιητικά. Στο εμπόριο ο κύκλος των εργασιών αυξάνεται, αν και σε απόλυτες τιμές εξακολουθεί να προσβλέπει μέτρια, λαμβάνοντας όμως υπόψη τις καλές μας σχέσεις, έχουμε καλές προοπτικές και μια καλή βάση» (Interfax, 14 Ιουλίου)

Για τη Ρωσία, να εισέλθει σ 'αυτήν την κερδοφόρα αγορά όπλων, η οποία για χρόνια ήταν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ και των ΗΠΑ, μπορεί να αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια στη Ρωσία. (Interfax 15 Ιουλίου)

Ο Αλί Χασάν Μπιν Jaafar, πρεσβευτής της Σαουδικής Αραβίας στη Ρωσία, δήλωσε ότι «αυτό το σημαντικό γεγονός αντανακλά την ειλικρινή επιθυμία των δυο χωρών για την ανάπτυξη στρατιωτικής, τεχνικής συνεργασίας και άλλων, θα είναι μία ακόμη γέφυρα που συνδέει τις χώρες μας»


Με βάση την παραπάνω σύντομη ανάλυση παρατηρούμε ότι από γεωπολιτική σκοπιά γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθούν νέοι συνεργάτες με άξονα τις διμερείς και περιφερειακές συνεργασίες, βασικός στόχος των προσεγγίσεων είναι η αξιοποίηση των οικονομικών και άλλων δυνατοτήτων της περιοχής.

Σε αυτό το περίπλοκο γεωπολιτικό περιβάλλον οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τη δυνατότητα ως παγκόσμια δύναμη να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο.

Ηδη υπήρξε προκαταρκτική συμφωνία της Βαρσοβίας και της Ουάσινγκτον σχετικά με την τοποθέτηση της αμερικανικής αντι-πυραυλικής ασπίδας σε πολωνικό έδαφος.

Παράλληλα η συμβολή της Ουάσιγκτον στις διπλωματικές διεργασίες για ειρήνευση στον πόλεμο των 5ημερων στη Γεωργία ήταν σημαντική.

Επίσης πριν ένα περίπου μήνα οι ΗΠΑ προχώρησαν σε απευθείας συνομιλίες με την Τεχεράνη. Η απόφαση του προέδρου Μπους σηματοδοτεί αναμφίβολα στροφή στην πολιτική των ΗΠΑ έναντι του Ιράν. Η βρετανική εφημερίδα Guardian πριν ένα μήνα έγραψε ότι η κυβέρνηση Μπους εξετάζει το ενδεχόμενο να ανοίξει και αντιπροσωπεία στην Τεχεράνη.
Στο πλαίσιο αυτό ως επίκεντρο φαίνεται να ορίζεται η παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια και ο γεωπολιτικός έλεγχος.
t.v. Με πληροφορίες απο διεθνή μμε