Η οικονομική κρίση στην ανατολική Ευρώπη

Οι ηγέτες της ΕΕ στη χθεσινή σύνοδο κορυφής αποφάσισαν να στηρίξουν τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες κατά περίπτωση στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς με αποφυγή του προστατευτισμού. Η λύση συνολικού πακέτου για την αποκατάσταση της λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος στις χώρες αυτές απορρίφθηκε επειδή η κατάσταση σε κάθε χώρα της ανατολικής Ευρώπης είναι διαφορετική, δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ήδη εφαρμόζονται σχέδια για την ενίσχυση της ρευστότητας και των κεφαλαίων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της ΕΕ. Τι όμως συμβαίνει στις χώρες τις ανατολικής Ευρώπης;
Είναι σε όλους γνωστό ότι αρκετές τράπεζες τόσο από την κεντρική όσο και από άλλες χώρες της Ευρώπης έχουν εκτεθεί σε μεγάλο βαθμό με σημαντικά κεφάλαια στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Κατά πολλούς, η οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε σε σχέση με τις χώρες αυτές είχε ως βασικό χαρακτηριστικό την «ενεργητική καιροσκοπία», με άλλα λόγια βασικός στόχος ήταν το γρήγορο και εύκολο κέρδος, δηλαδή, με βραχυπρόθεσμα δάνεια δύο ή τριών ετών έκαναν επενδύσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η χρηματοπιστωτική κρίση όμως άλλαξε τα δεδομένα δημιούργησε τα προβλήματα και προκαλεί πανικό με σημαντικές απώλειες, η εμβάθυνση της κρίσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι θα ακολουθήσει ντόμινο κατάρρευσης. Ήδη οι ζημιές για τις δυτικές τράπεζες που είχαν επενδύσει στην Ανατολική Ευρώπη είναι τεράστιες, η οικονομική κατάσταση σε αρκετές χώρες όπως η Λετονία και η Ουγγαρία είναι ιδιαίτερα άσχημη και για την αντιμετώπιση των διαταραχών μέχρι στιγμής έχουν δοθεί δισεκατομμύρια ευρώ σε αποτυχημένες επιχειρηματικές προσπάθειες προκειμένου να αποφύγουν την πτώχευση, (σχέδια bail-out). Παράλληλα και σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας η κεφαλαιακή επάρκεια αρκετών τραπεζών των χωρών της ανατολικής Ευρώπης είναι καλύτερη από εκείνη των τραπεζών της δυτικής Ευρώπης.
Σε αυτό το σημείο δεν είναι λίγοι και όσοι θέτουν το ερώτημα, εάν και κατά πόσο σήμερα η διαταραχή του τραπεζικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει απώλεια γεωπολιτικών οφελών για την Ε.Ε, τι αποτελεί σήμερα πραγματικό κίνδυνο για την Ευρώπη, το δίκαιο της αγοράς ή το δικαίωμα του πολίτη; πως αξιολογείται και με ποια κριτήρια καθορίζεται η έννοια του πραγματικού κινδύνου, εάν σε όλα αυτά συνυπολογίσουμε και την προκληθείσα πρωτοφανή κοινωνική αναστάτωση;