Τα κάλλη της Αφροδίτης…

Η αθέατη διπλωματία του αερίου και των συμφερόντων

Είναι η κωλυσιεργία για την απόφαση συνεργασίας με το Ισραήλ μια σιωπηρή προσαρμογή με τις τουρκικές απειλές και πώς εμπλέκονται τα συμφέροντα Ρωσίας και ΕΕ;

Οι συμφωνίες των «Νοble» και «Delec» και οι εξαρτήσεις του Ισραήλ από Τουρκία και Αίγυπτο

ΗΔΗ, στο παιχνίδι βρίσκεται η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία “Noble Energy”, η οποία ώς το τέλος του μήνα θα κατεβάσει τρυπάνι στο «Οικόπεδο 12» που βρίσκεται εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου και μετονομάστηκε σε «Αφροδίτη».

Η υπόθεση των κοιτασμάτων και του φυσικού αερίου και του πετρελαίου εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου και του Ισραήλ δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται.Είναι ένα πράγμα η ύπαρξη των πετρελαίων και του φυσικού αερίου, είναι άλλο η εκμετάλλευσή τους, ο τρόπος με τον οποίο αυτή θα γίνει και από ποιους. Αλλά και κάτι άλλο: Ποια συμφέρονται εξυπηρετούνται και διακυβεύονται;

Δύο επίπεδα συμμαχίας

Ήδη, στο παιχνίδι βρίσκεται η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία “Noble Energy”, η οποία ώς το τέλος του μήνα θα κατεβάσει τρυπάνι στο «οικόπεδο 12» που βρίσκεται εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου και μετονομάστηκε σε «Αφροδίτη». Καθόλου, μάλλον, τυχαία είναι η ονομασία, αφού αποτελεί μήλον της Έριδος διαφόρων συμφερόντων. Εξ αφορμής, λοιπόν, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η υπόθεση της εμπλοκής της «Noble Energy» και γενικότερα του φυσικού αερίου έχει δύο επίπεδα:

1. Της ύπαρξης και της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και του πετρελαίου από την Αφροδίτη.

2. Της μεταφοράς φυσικού αερίου με αγωγό από το Λεβιάθαν, η υγροποίησή του στο Βασιλικό και η μεταφορά του στην ΕΕ και αλλού μέσω Κύπρου.

Τώρα, η Noble έχει ήδη συμφωνία και ενεργεί από κοινού στο “Λεβιάθαν” και στο “Ταμάρ” με την ισραηλινή εταιρεία “Delec”, η οποία συμμετέχει με ποσοστό 30% περίπου. Εάν θα συμμετέχει η “Delec” στις έρευνες για την Κύπρο, όπως και στο θέμα των ερευνών και της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου στην περίπτωση του Ισραήλ, είναι κάτι που θα αποφασίσει η Κυπριακή Δημοκρατία. Οι γεωτρήσεις της “Noble”, που στοιχίζουν 1 εκατομμύριο ευρώ την ημέρα. Και η “Noblel” θέλει την “Delec” στο παιχνίδι ως συγχρηματοδότρια. Οι όποιες αποφάσεις για τη συμμετοχή ή όχι της «Delec», τόσο στον τομέα της υγροποίησης του φυσικού αερίου, προερχόμενου από το Ισραήλ, όσο και στο θέμα των ερευνών για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου, θα ληφθούν από το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου.

Θεσμικά ομιλούντες, η διαδικασία έχει ως εξής:

Α. Υποβολή θέσης από τη Συμβουλευτική Επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν: α. Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εμπορίου. β. Οι Γ. Διευθυντές των Υπουργείων Εξωτερικών και Οικονομικών (ex officio). γ. Ο Γενικός Εισαγγελέας. δ. Το τμήμα περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας.

Η Υπουργός Εμπορίου μελετά την εισήγηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής και αφού προβεί σε διαβουλεύσεις με την ΑΗΚ υποβάλλει πρόταση για έγκριση ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου.

Κωλυσιεργία και εξαρτήσεις του Ισραήλ

Η πρόταση της “Delec” έχει προωθηθεί προς την κυπριακή Κυβέρνηση εδώ και έναν περίπου έτος χωρίς, όμως, η διαδικασία να προχωρεί, με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος, ανεξαρτήτως της τελικής απόφασης. Υπό αυτές τις συνθήκες, δικαίως ή αδίκως θα μπορούσε ή όχι να ισχυριστεί κάποιος το εξής: Είναι, άραγε, η κωλυσιεργία που παρατηρείται στη λήψη απόφασης από την κυπριακή Κυβέρνηση άσχετη με τις τουρκικές απειλές ότι, εάν αρχίσει η εκμετάλλευση των πετρελαίων και αν η Κύπρος υπογράψει συνεργασία με το Ισραήλ, θα προκύψουν αρνητικές επιπτώσεις στις συνομιλίες;.. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί επί του παρόντος να βολεύει και τη Ρωσία, η οποία σέβεται μεν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά γιατί να θέλει να μπει η Κύπρος και το Ισραήλ στο παιχνίδι της ενεργειακής τροφοδοσίας της ΕΕ, όπου η Μόσχα έχει το πάνω χέρι;

Το Ισραήλ, πάντως, προγραμματίζει να αρχίσει την εκμετάλλευση του φυσικού του αερίου εντός του 2014 και θεωρεί ως καλή επιλογή την Κύπρο, διότι θέλει να απεξαρτηθεί από την Αίγυπτο και την Τουρκία. Η Αίγυπτος καλύπτει το 40% περίπου των αναγκών του Ισραήλ σε φυσικό αέριο. Εάν δεν υιοθετηθεί η επιλογή της Κύπρου, το Ισραήλ έχει δύο εναλλακτικές επιλογές.

Πρώτη, να μεταφέρει το δικό του φυσικό αέριο στην Αίγυπτο όπου θα υγροποιείται και από εκεί θα μεταφέρεται στον υπόλοιπο κόσμο.

Δεύτερο, να μεταφέρει το φυσικό αέριο στο Τσεϊχάν, δηλαδή στην Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη και αλλού. Όμως, οι επιλογές αυτές απορρίπτονται εκ πρώτης όψεως, καθότι και οι δυο αυτές χώρες θεωρούνται στην ουσία αντίπαλοι -αν όχι εχθροί- του Ισραήλ, το οποίο, ως περιφερειακή δύναμη που είναι, δεν μπορεί να τίθεται υπό την εξάρτηση της Τουρκίας και της Αιγύπτου. Δύο κράτη που επίσης θεωρούν εαυτούς ως περιφερειακές δυνάμεις. Συνεπώς, έχει στρατηγικό και οικονομικό, καθώς και εμπορικό κίνητρο το Ισραήλ να επιλέγει την Κύπρο για στρατηγική συνεργασία.

Άλλωστε, το Λεβιάθαν είναι μόλις 60 ναυτικά μίλια από την Αφροδίτη και από οικονομικής και κάθε άλλη άποψης, η Κύπρος, συνιστά συμφέρουσα επιλογή. Από την άλλη, η Κύπρος τελεί υπό τη διαρκή τουρκική απειλή. Και οι απλοί κανόνες στρατηγικής ανάλυσης διδάσκουν ότι ο αδύνατος οφείλει, για να αποτρέψει τις απειλές του ισχυρότερου, να συνάψει συμμαχίες με περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις. Με τις υφιστάμενες συνθήκες υπάρχει κοινωνία συμφερόντων, η οποία για να έχει θετικό αποτέλεσμα θα πρέπει να τεθεί σε στρατηγική βάση. Και δεν είναι μότο το Ισραήλ, που θα πρέπει να πάρει αποφάσεις, τις οποίες ως φαίνεται τις έχει πάρει, αλλά και η ίδια η κυπριακή Κυβέρνηση υπό την έννοια ότι θα πρέπει να λάβει υπόψη και τις δικές της σχέσεις με τον αραβικό κόσμο καθώς και εκείνες του Ισραήλ. Όπως επίσης θα πρέπει να λάβει υπόψη τα συμφέροντα άλλων χωρών, όπως η Ρωσία, καθώς και της ΕΕ.

Η λογική υποβάλλει ότι: Όσοι περισσότεροι εμπλέκονται στην υπόθεση του φυσικού αερίου κατά τρόπο θετικό τόσο περισσότερο ισχυρή και αξιόπιστη είναι η αποτροπή του αδυνάτου. Διότι η Τουρκία δεν μπορεί να τα βάλλει έναντι πάντων.

Η Ρωσία και το «πάγωμα» των πηγών…

ΒΕΒΑΙΩΣ, η διατύπωση της φράσης «ενεργητική εμπλοκή» δεν είναι τυχαία. Το ρωσικό π.χ. ενδιαφέρον δεν είναι βέβαιο εάν θα έχει θετικό αντίκτυπο, υπό την εξής έννοια: Γιατί η Ρωσία να θέλει να βάλει στο παιχνίδι του φυσικού αερίου το Ισραήλ μέσω Κύπρου, όταν μάλιστα, σήμερα, η Ευρώπη εξαρτάται από τη Μόσχα; Από την άλλη, όμως, η ΕΕ γιατί να μην επιδιώκει, πράγμα που συμβαίνει, τη ρωσική της απεξάρτηση;

Πάντως, η Ρωσία, κατά πάγια τακτική, και με σκοπό να ελέγχει το ενεργειακό παιχνίδι, αιτείται αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης, αλλά εάν τα συμφέροντα και η προσθαφαίρεση κόστους - οφέλους της το επιβάλλουν, κρατά τα αποθέματα «παγωμένα». Εάν, όμως, η κυπριακή Κυβέρνηση λάβει μια στρατηγικά, όπως λέγεται, «υπολογισμένη απόφαση» (κόστους -οφέλους και βάθους χρόνου), και προχωρήσει σε συνεργασία με το Ισραήλ, θα δημιουργηθεί το εξής σκηνικό: Ανεξαρτήτως του τι η Ρωσία θα πράξει, η Κύπρος ομού με τα το Ισραήλ, κατά τρόπο τελεσίδικο, μπαίνουν στο παιχνίδι ενεργητικά, αποτρέποντας το «πάγωμα» και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και των κοιτασμάτων της. Και επαφίεται στη Μόσχα και στον οποιονδήποτε άλλο δρώντα να αποφασίσει τις δικές της κινήσεις.

Γίνεται δε αντιληπτό ότι, το Ισραήλ, λόγω της στρατιωτικής του ισχύος και της διαπλοκής του σε παγκόσμια οικονομικά και εμπορικά συμφέροντα, μπορεί να θωρακίσει τη συνεργασία του με την Κύπρο σε περιφερειακό και ευρύτερο διεθνές επίπεδο. Στην ουσία μιλάμε για ένα θεμιτό και νόμιμο τετελεσμένο, που θα εξυπηρετεί και τα ευρύτερα συμφέρονταν της ΕΕ, η οποία ψάχνει για ενεργειακές πηγές που θα την απεξαρτούν από τη Ρωσία, οπότε θα είναι στα χέρια της Μόσχας η επιλογή μιας κατάστασης «αμοιβαίου οφέλους», την οποία καλοπροαίρετα, λόγω και της στάση της στο Κυπριακό, γιατί να μην έχει.

«Συνυπολογισμένη απόφαση» και η πρώτη επιλογή

Η ΤΟΥΡΚΙΑ, εκ των πραγμάτων, ουδόλως θα ήθελε να δει μια συμμαχία Κύπρου - Ισραήλ, στην οποία θα εμπλέκονταν και η Ρωσία και η ΕΕ. Διότι, το γεωστρατηγικό περιβάλλον αλλάζει ριζικά. Και οι δικοί της σχεδιασμοί απειλούνται, υπό την έννοια ότι στο παιχνίδι της ενέργειας μπαίνει και το Ισραήλ και η Κύπρος. Ούτε το ένα θα ήθελε ούτε το άλλο, αφού στόχος της ήταν όπως εκτοπίσει το Ισραήλ από την πρωτοκαθεδρία του ως περιφερειακής δύναμης.

Ταυτοχρόνως, η συμμαχία Κύπρου - Ισραήλ προσφέρει αυξημένη αποτροπή έναντι των τουρκικών απειλών, διεθνή αναβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ενίσχυση της κυριαρχίας της, ενώ, ταυτοχρόνως, εδραιώνει τη θέση του Ισραήλ ως περιφερειακής δύναμης. Και το απεξαρτά ενεργειακά από την Τουρκία και την Αίγυπτο. Στη λογική μιας «συνυπολογισμένης απόφασης» γίνεται αντιληπτό ότι τα κίνητρα, τα συμφέροντα και τα οφέλη για τη σύναψη μιας συμμαχίας Κύπρου - Ισραήλ είναι περισσότερα από ό,τι η επιλογή τής μη σύναψής της.

Εάν σε αυτήν την ενεργειακή συμμαχία θα εμπλακούν και άλλοι, στην πρακτική του αμοιβαίου οφέλους, είναι ευχής έργον. Όμως, η πολιτική δεν μπορεί να στηρίζεται σε ευχολόγια, αλλά σε στρατηγικές αποφάσεις. Και επί του παρόντος οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει να έχουν ως στόχο τη διαφύλαξη των κρατικών συμφερόντων της Κύπρου, όπως αυτά αποτυπώνονται στα «ενεργειακά κάλλη» του «Οικοπέδου 12», της Αφροδίτης του φυσικού αερίου, και των πετρελαίων…

πηγή: sigmalive